Ulama juga perlu ditarbiyah

Allahyarham Tuan Guru Haji Ahmad Yusof Pulau Pisang, Kedah pernah 'memarahi' seorang ahli Badan Perhubungan PAS Kedah kerana mengkritik Dewan Ulamak. Baginya institusi ulama sangat mulia kerana mereka adalah pewaris Nabi. Justeru, ia tidak wajar diperlekehkan.

Tindakan Tuan Guru Haji Ahmad Yusof yang dilakukan beliau di hadapan Almarhum Ustaz Fadzil Noor itu adalah betul. Dia mempertahankan kemuliaan institusi ulama. Namun tindakan individu yang mengkritik Dewan Ulamak itu juga tidaklah pula salah.

Beliau tidak bermaksud mengkritik kemuliaan institusi ulama sebagai pewaris nabi. Beliau hanya cuba mendedahkan kelemahan individu dalam kepimpinan ulama yang menyebabkan Dewan Ulamak tidak berperanan seperti yang sepatutnya.

Kepimpinan ulama dalam PAS bermula tahun 1983. Kemunculannya adalah seiring dengan kebangkitan revolusi Islam Iran pimpinan Ayatollah Khomeini. Tidaklah diketahui, ianya suatu perancangan, suratan atau kebetulan.

Selepas 27 tahun berlalu baru dapat dikenal pasti bahawa konsep kepimpinan ulama dalam PAS berbeza dengan di Iran. Kepimpinan ulama di Iran dikuasai dan didominasi oleh majlis syura ulamanya. Mereka benar-benar berautoriti, berwibawa, disegani dan dihormati. Ia menjadi tempat rujukan. Yang penting ialah tempat rujukan isu politik dan kepimpinan; yang sentiasa berubah dan bercelaru.

Adakah kepimpinan ulama dalam PAS begitu? Saya melontarkan soalan dan semua orang bebas memberikan jawapan. Tapi apa yang sangat pasti ialah 'kepimpinan ulama' dalam PAS diterima sebulat suara oleh setiap anggota PAS di mana-mana peringkat jua.

Kepimpinan ulama difahami sebagai kemimpinan mesti berteraskan Islam dan pemimpin adalah orang yang faham Islam atau menjadikan sumber ilmu Islam sebagai asas rujukan. Ia tidak mesti bermakna batang tubuh pemimpin mesti ulamak. Mohamad Sabu, Mahfuz Omar dan Salahuddin Ayub pernah memimpin Pemuda sekalipun mereka bukan ulama yang mendapat pendidikan formal di bidang agama.

Semua faham hal itu. Cuma, kalau 'itulah saja' maksud kepimpinan ulamak, maka ia tidak bermula dari tahun 1983. Mungkin sejak PAS ditubuhkan lagi, kepimpinan ulamak sudah bermula. Jangan lupa bahawa antara agenda penting terbit dari kepimpinan ulama ialah penubuhan Majlis Syura Ulamak yang dimasukkan dalam perlembagaan parti.

Selepas PAS Pusat merayakan Jubli Perak, kepimpinan ulamak nampaknya tidak sehebat kepimpinan ulamak di Iran yang benar-benar memperkasa majlis syura ulamak, sehingga keputusan entiti tersebut dipertikaikan lagi. Ulamak Iran juga tidak terdedah (atau mendedahkan diri) kepada kontroversi.

Ketua Dewan Ulamak PAS Pusat, Ustaz Mat Daud Iraqi baru-baru ini mengeluarkan kenyataan berhubung isu 'rasuah politik' dalam PAS yang mengundang kemarahan banyak pihak. Rasuah adalah kerja terkutuk yang sangat hina. Ia menjadi sebab musuh politik PAS, Umno, hancur lebur.

Dalam PAS jangankan perbuatan merasuah untuk naik jadi pemimpin, niat untuk merasuah dalam hati kecil pun seharusnya jangan ada. Ekoran kenyataan Ustaz Mat Daud itu, ramai tercari-cari siapa dia 'pemimpin terkutuk' yang ada dalam PAS itu.

Kenyataan itu bukan setakat mengundang keresahan pemimpin PAS, tapi membuka ruang yang sangat luas kepada anggota bukan PAS, khususnya Umno untuk mentohmah PAS. Ia memberi imej yang sangat buruk terhadap PAS. "Tengok, Umno dan PAS sama saja ... taik rasuah!"

Sakit telinga untuk mendengarnya sedangkan apa yang dicanangkan tidak berlaku pun. Kalaupun berlaku (andaian yang tidak masuk akal), apakah bijak menggunakan saluran media tali barut BN, yang tidak pernah bersimpati terhadap perjuangan Islam, untuk menyelesaikan masalah?

Laporkan saja pada jawatankuasa kerja PAS Pusat untuk diambil tindakan. Andai kenyataan liar seperti itu diucapkan oleh pemimpin bawahan PAS, ia tetap mencetuskan kontroversi. Apatah lagi yang mengucapkannya ialah Ketua Dewan Ulamak PAS.

Namun selagi kita manusia, ulama atau bukan ulama, tetap tidak tersisih dari melakukan kesalahan. "Nabi Muhammad adalah pemimpin dan juga imam. Ada ketika Baginda khusyuk solat sampai mengerjakan Maghrib empat rakaat tetapi kemudiannya ditegur makmum.

Rasulullah s.a.w. akur dan mengerjakan sujud sahwi," kata Dato' Dr Harun Din, Timbalan Mursyidul Am PAS. "Ini bukan kesilapan, tetapi petunjuk ringkas dari Rasulullah s.a.w. bahawa pemimpin boleh ditegur, dibantu dan diberi pandangan."

Betul, ulama boleh ditegur. Pengisian kepimpinan ulama juga boleh dipersoal atau diperbetulkan. Melakukan kesilapan adalah perkara biasa, tetapi apabila ulama yang melakukan kesilapan ia mesti dianggap luar biasa. Barulah institusi ulama akan dihormati. Justeru, ulamak juga perlukan pentarbiahan di samping mereka mentarbiyah orang lain.


Zulkifli Yahya